Schemat Opuszczenia/Niestabilności Więzi w terapii schematów: Jak wpływa na nasze życie i jak sobie z nim radzić?

Terapia schematów to podejście terapeutyczne, które łączy elementy terapii poznawczo-behawioralnej, psychodynamicznej i terapii skoncentrowanej na emocjach. Jednym z kluczowych pojęć w terapii schematów jest schemat Opuszczenia/Niestabilności Więzi, który może mieć głęboki wpływ na nasze życie emocjonalne, relacje i samoocenę. W tym artykule przyjrzymy się, czym jest schemat Opuszczenia/Niestabilności Więzi, jak się objawia, jakie są jego przyczyny oraz jak można sobie z nim radzić w terapii schematów.

Czym jest schemat Opuszczenia/Niestabilności Więzi?

Schemat Opuszczenia/Niestabilności Więzi to jeden z 18 schematów emocjonalnych, które zostały zidentyfikowane przez dr Jeffreya Younga, twórcę terapii schematów. Schemat ten charakteryzuje się głębokim przekonaniem, że bliskie osoby nas opuszczą – fizycznie lub emocjonalnie – lub że relacje z nimi będą niestabilne i nieprzewidywalne. Osoby z tym schematem często odczuwają lęk przed porzuceniem, nawet w stabilnych i zdrowych relacjach.Schemat Opuszczenia/Niestabilności Więzi może manifestować się na różne sposoby, ale jego podstawowym elementem jest strach przed utratą więzi z ważnymi osobami w życiu. Może to prowadzić do zachowań, które mają na celu zapobieżenie opuszczeniu, takich jak nadmierne zabieganie o uwagę, unikanie bliskości lub wycofywanie się z relacji.

Objawy schematu Opuszczenia/Niestabilności Więzi

Schemat Opuszczenia/Niestabilności Więzi może wpływać na różne aspekty życia, w tym na relacje, samoocenę i emocje. Oto niektóre z najczęstszych objawów:

1. Lęk przed porzuceniem – Osoby z tym schematem często odczuwają silny lęk, że zostaną opuszczone przez bliskich, nawet gdy nie ma ku temu realnych podstaw.
2. Nadmierne zabieganie o uwagę – Aby zapobiec opuszczeniu, osoby z tym schematem mogą nadmiernie starać się o uwagę i aprobatę innych.
3. Unikanie bliskości – Niektóre osoby mogą unikać bliskich relacji, aby chronić się przed potencjalnym bólem związanym z opuszczeniem.
4. Wycofywanie się z relacji – W obawie przed odrzuceniem osoby z tym schematem mogą wycofywać się z relacji, zanim druga strona zdąży je opuścić.
5. Niska samoocena – Przekonanie, że zostanie się opuszczonym, może prowadzić do niskiej samooceny i poczucia bycia niewystarczająco dobrym.

Przyczyny schematu Opuszczenia/Niestabilności Więzi

Schemat Opuszczenia/Niestabilności Więzi zwykle rozwija się w dzieciństwie, w wyniku doświadczeń, które prowadzą do przekonania, że bliskie osoby nas opuszczą lub że relacje z nimi będą niestabilne. Oto niektóre z najczęstszych przyczyn:

1. Fizyczne opuszczenie – Doświadczenie fizycznego opuszczenia przez rodzica lub opiekuna, np. przez rozwód, śmierć lub długotrwałą nieobecność.
2. Emocjonalne opuszczenie – Brak emocjonalnego wsparcia ze strony rodziców, np. gdy rodzic jest emocjonalnie niedostępny lub zaniedbuje potrzeby emocjonalne dziecka.
3. Niestabilne relacje – Doświadczenie niestabilnych relacji w dzieciństwie, np. gdy rodzic był raz obecny, a raz nieobecny emocjonalnie.
4. Trauma – Doświadczenie traumy, takiej jak przemoc domowa lub nadużycia, które mogą prowadzić do poczucia opuszczenia.

Jak schemat Opuszczenia/Niestabilności Więzi wpływa na dorosłe życie?

Schemat Opuszczenia/Niestabilności Więzi może mieć znaczący wpływ na dorosłe życie, szczególnie w kontekście relacji i emocji. Osoby z tym schematem często:

1. Mają trudności w utrzymaniu stabilnych relacji – Lęk przed opuszczeniem może prowadzić do zachowań, które utrudniają budowanie zdrowych i trwałych relacji.
2. Doświadczają intensywnych emocji – Osoby z tym schematem mogą odczuwać silny lęk, smutek lub złość w związku z obawą przed opuszczeniem.
3. Mają niską samoocenę – Przekonanie, że zostanie się opuszczonym, może prowadzić do poczucia bycia niewystarczająco dobrym i niskiej samooceny.
4. Unikają bliskości – Niektóre osoby mogą unikać bliskich relacji, aby chronić się przed potencjalnym bólem związanym z opuszczeniem.

Jak radzić sobie z schematem Opuszczenia/Niestabilności Więzi w terapii schematów?

Terapia schematów oferuje konkretne narzędzia i techniki, które pomagają w radzeniu sobie z schematem Opuszczenia/Niestabilności Więzi. Oto niektóre z najważniejszych strategii:

1. Identyfikacja schematu – Pierwszym krokiem jest uświadomienie sobie, że schemat Opuszczenia/Niestabilności Więzi istnieje i wpływa na nasze życie. Terapeuta pomaga w identyfikacji sytuacji, w których schemat się aktywuje.
2. Praca z emocjami – Terapia schematów koncentruje się na rozwijaniu umiejętności regulacji emocji. Osoby uczą się, jak radzić sobie z intensywnymi emocjami związanymi z lękiem przed opuszczeniem.
3. Przepracowanie przeszłych doświadczeń – Terapeuta pomaga w przepracowaniu przeszłych doświadczeń, które przyczyniły się do rozwoju schematu Opuszczenia/Niestabilności Więzi. Może to obejmować pracę z wewnętrznym dzieckiem i uzdrowienie ran z przeszłości.
4. Rozwijanie zdrowych relacji – Terapia schematów pomaga w budowaniu zdrowych i stabilnych relacji. Osoby uczą się, jak komunikować swoje potrzeby i granice, oraz jak radzić sobie z lękiem przed opuszczeniem.
5. Techniki uważności – Uważność (mindfulness) jest kluczowym elementem terapii schematów. Techniki uważności pomagają w zwiększeniu samoświadomości i koncentracji, co może pomóc w radzeniu sobie z intensywnymi emocjami.
6. Zmiana przekonań – Terapeuta pomaga w zmianie negatywnych przekonań związanych z opuszczeniem, np. przekonania, że zawsze zostanie się opuszczonym. Osoby uczą się, jak zastąpić te przekonania bardziej realistycznymi i pozytywnymi.

Podsumowanie

Schemat Opuszczenia/Niestabilności Więzi to głęboko zakorzenione przekonanie, że bliskie osoby nas opuszczą lub że relacje z nimi będą niestabilne, które może mieć znaczący wpływ na nasze życie emocjonalne i relacje. Terapia schematów oferuje skuteczne narzędzia i techniki, które pomagają w radzeniu sobie z tym schematem, przepracowaniu przeszłych doświadczeń i budowaniu zdrowych relacji.Jeśli podejrzewasz, że schemat Opuszczenia/Niestabilności Więzi wpływa na Twoje życie, warto skonsultować się z terapeutą specjalizującym się w terapii schematów. Wsparcie specjalisty może pomóc w zrozumieniu i przezwyciężeniu tego schematu, co może znacząco poprawić jakość życia.

Bibliografia:

Young, J. E., Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2003). Schema Therapy: A Practitioner's Guide.